Türkiye'de Asırlık Ömürler

29.10.2017 Prof. Dr. İsmail Tufan

Tweet



Önümüzdeki birkaç on yıl içinde Türkiye’de 100 yaş ve üzeri insanlar medyanın ilgi duymadığı kişiler arasında yer alacaktır. Çünkü sayıları hızla çoğalacaktır. Bu da asırlık ömre ulaşan kişilerin medyatik değerini azaltacaktır. Bugün 100 yaş ve üzeri kişiler medyanın ilgi duyduğu kişiler arasındadır. İlgi sebebi ise genellikle kişiye değildir. Daha ziyade tarihin belirli dönemlerini yaşamış oldukları için onlara ilgi duyulmaktadır.

Gerçekte 100 yaşını aşmış kişilere ilgi çok azdır. Onlar çeşitli illere saçılmış, kimsenin farkında olmadığı, görmezden geldiği, hatta yaşadığının farkında olmadığı kişilerdir. Eğer okuyucunun ilgisini çekecek bir konuyla ilişkilendirilebilirse o zaman medyanın da ilgisi uyanmaktadır.

Türkiye’de 100 yaş ve üstü kişilerin yaşını gösteren belgeler pek güvenilir değildir. Bu Türkiye’ye özgü bir problem de değildir. Bütün ülkeler için geçerlidir. Nitekim bugün (28 Ekim) okuduğum bir haber bu sorunu ortaya koymaktadır. SÖZCÜ gazetesinin internet sitesinde Diyarbakır’ın Silvan ilçesinde yaşayan Behiye Taşkıran’ın resmî belgelere göre 99 yaşında olduğu, ama torunlarına göre 117 yaşında olduğu belirtilmektedir.

İlgili haberde Behiye Taşkıran’ın 53 yaşındaki kızıyla birlikte yaşadığı belirtilmektedir. Bu bizim için bu kadının 99 mu yoksa 117 yaşında mı olduğu sorusuna cevap vermemiz için iyi bir göstergedir.

Eğer Behiye Taşkıran’ın torunlarının iddiası doğru ise o zaman bu kadın kızını doğurduğunda 64 yaşındaydı.

En büyük çocuğu 78 yaşındaymış. Dolayısıyla Behiye Taşkıran ilk çocuğunu 39 yaşında doğurmuştur.

Bu rakamlar 117 yaşında olabileceği ihtimalini neredeyse sıfıra indirmektedir. Bir taraftan 64 yaşında hamile kalma ihtimali çok ama çok düşüktür. Diğer taraftan bu kadının gençlik döneminde 39 yaşında ilk çocuğuna hamile kalma ihtimali çok düşüktür.

O dönemlerde ortalama yaşam beklentisi zaten 40 yaş veya altındaydı. Ölme ihtimali yüksek bir kadınla aynı şekilde ölme ihtimali yüksek olan bir erkeğin evlenmesi de çok düşük bir ihtimaldir.

Bir de buna sosyal ve kültürel gelenekleri eklersek, o zaman bu kadının o dönemde neredeyse 40 yaşında evlenme ihtimali de çok düşüktür.

Bütün bunları alt alta getirip toplayınca Behiye Taşkıran’ın 117 yaşında olma ihtimali neredeyse sıfırdır.

Resmi belgelerde 99 yaşında görünmektedir. Resmi belgelerden hareket edersek ilk çocuğunu 21 yaşında ve son çocuğunu 46 yaşında doğurmuştur.

Bunlar biyolojik açıdan da makul rakamlardır. Ayrıca bugün de geçerli olan sosyal ve kültürel geleneklerimizle de uyumludurlar. Bu sebeplerden dolayı Behiye Taşkıran’ın 117 yaşında olmadığını, sadece (!) 99 yaşında olduğunu kabul etmek gerekir.